De Baba Jaga, de Sheila na Gig… ze was heel dichtbij, tijdens onze vrouwenweek in Tomar. Ze toonde zich, ergens in het diepst van onszelf, als een stuk in onze vrouwelijke psyche dat lacht, uitbundig danst, schudt met haar dikke billen, haar waarheid zonder gène uitspreekt, lacht met het leven en al haar uitdagingen en zoveel overstegen heeft dat niets haar nog van de kaart lijkt te kunnen brengen. The sacred fool. Het was opvallend hoe net die vrouw die deze energie het duidelijkst kon voelen, ook precies die kaart trok. Dat bruisende stuk levensenergie dat niet mooi wil zijn, geliefd of aangepast, maar totaal zichzelf, in al haar echtheid, rauwheid, onstuimigheid – en daardoor bruisend van leven. Maar vanuit zo’n levensvreugde, humor en liefde dat je haar elke boute uitspraak of handeling zou vergeven. Ook al schrik je er misschien in eerste instantie van.
Wat een transformatieve week, dachten we achteraf. Want juist zij die zich altijd makkelijk aanpaste aan wat de wereld van haar verlangde, mocht die sacred fool in zich ervaren. En zo ontdekten we verrassend genoeg allemaal een nieuw stuk van onszelf: zij die gewoonlijk meteen de aarde-energie indook, mocht ineens de zegenende kosmische kroonenergie vasthouden. Zij die makkelijk de depressiviteit in zakte, mocht nu gezond en bevrijdend kwaad worden. En zij die al vaak de Kali-kwaadheid had uitgeschreeuwd, mocht deze keer een stabiliserende neutraliteit belichamen en het veld van duizend mogelijkheden openhouden.
En afstemmend op deze bijzondere plekken zakten we steeds dieper de aarde en de oerwateren in, grommend en bewegend, alsof we een schoorsteen uitklaarden waar een prop in zat.
We babbelden erop los, tijdens deze week, en lachten uitbundig in onze pyjama aan de ontbijttafel. We hadden diepe avondlijke gesprekken over het leven, relaties en seksualiteit en dronken 's anderendaags grote koppen cappuccino en verorberden te veel repen chocola. We bezochten de tuinen en het convento van het tempelierskasteel, wandelden over de zeven heuvelen en bezochten de plek aan de rivier waar 14 eeuwen geleden de jonge Iria verdronken was en sindsdien de patroonheilige van de stad was geworden.
En afstemmend op deze bijzondere energieën zakten we steeds dieper de aarde en de oerwateren in, grommend en bewegend, alsof we een schoorsteen uitklaarden waar een prop in zat. Om op de bodem van ons onderbewuste uit te komen, in de vertraagde, tijdloze diepzeewereld van de walvissen. Om uiteindelijk helemaal onderin de donkere draken- en slangenmoeder te mogen bevrijden van millennia-oude ketens. Of te bevrijden van onze eigen vooringenomenheid en angst. Een angst voor iets wat diep in ons en in de wereld zit te borrelen en wat eindelijk – door ons en de natuur heen – expressie wil vinden. De energie van de donkere godin, van de Sheila-na-Gig, de Cailleach, de Cale… die donker is, slangachtig en vochtig en toch prettig en sensueel aanvoelt. Omdat ze niet de donkerte zelf is, maar wel vraagt dat je door de duisternis heen gaat om haar te kunnen bereiken. The Sacred Fool, inderdaad: ze belichaamt het onconventionele, gekke, humoristische, seksuele, originele in de mens dat onderdrukt is in ons, omdat we zo ons best doen om erbij te horen en geliefd te zijn en alles te doen wat anderen van ons verlangen. Een levensenergie die diep uit de aarde opborrelt en die we kunnen ontvangen, als we ons ervoor openen.
Ja, het leek wel of we alle andere aspecten nodig hadden om tot bij haar te kunnen komen: de connectie met het hoogste licht, het vasthouden van een open neutraal veld, het durven afdalen tot in ons collectief onbewuste en het doorstaan van onze diepste emoties.
“There is a deep dark cave hidden within the earth, that contains and guards ancient secrets and ancient wisdom that needs to be revealed”, gaf Ton, die we in het centrum van Tomar tegenkwamen, onverwacht nog mee. “It is like Mother Earth birthing, so that that which has been hidden comes to the light and is born in a new consciousness, that is needed in this time. It is the energy of Cale, the dark one, dancing, raging... But not raging from anger, but raging from vitality and life force. Saying: enough is enough. It is life that wants to thrive and not be held back anymore.” Zo toepasselijk. Hoe kon hij het weten? Het was de nagel op de kop.
Ik herinner me een vrouw in de straten van Jerusalem. Mensen dachten wellicht dat ze gek of dronken was, maar ik zag in haar ogen een wakkerheid en scherpte die weinigen gegeven is.
Ik herinner me een vrouw in de straten van Jerusalem, een paar jaar geleden. Ze zat op de grond in een winkelwandelstraat, een jaar of zestig-zeventig, een beetje gezet, in lompen gekleed, een bekertje voor zich. Ton, Eran, onze Israëlische vriend, en ik hadden ons op een terrasje neergezet in haar buurt en konden haar dus goed in het oog houden. Ze had een vrolijk gezicht, lange haren in een knot gedraaid, en sprak de voorbijlopende mensen luidop toe.
“Ja, doe maar alsof je me niet ziet!” riep ze vrolijk, als mensen haastig aan haar voorbijliepen.
“Israeli’s zijn huichelaars”, lachte ze in perfect hebreeuws. “Niet te vertrouwen!”
Om dan ineens Arabisch te spreken, terwijl ze duidelijk joods was. En dan Engels. Vlekkeloos.
Ze nam het bekertje met de munten die ze had ontvangen vast en zwierde de inhoud in het rond. “Hou jullie geld maar!” riep ze uitgelaten. “Denken jullie echt dat we geld nodig hebben?”
Sommige mensen deden verschrikt een stap opzij. Ze dachten wellicht dat ze dronken was, of gek. Ik hield haar nauwlettender in de gaten en ving haar blik. Dit was geen gekke, domme of dronken vrouw. In haar ogen zag ik juist een scherpte en wakkerheid die niet velen gegeven is. Ze knipoogde naar ons, ze had ons in de gaten. We lachten terug. En toch was het geen spel, ze was geen toneelspeelster, het was geen act. Het was echt. De vrouw had inderdaad niks. Dit was haar leven. Maar het leek wel of ze Het Leven overstegen had. Of ze alles doorzien had, het succes en het lijden van de mens. Alsof ze ook haar eigen up and downfall volledig had aanvaard. Alsof niks haar nog kon deren, omdat Het Leven Zelf door haar stroomde en voor haar zorgde. Toen we weer opstonden, liep ik naar haar toe.
“Hoe heet je?” vroeg ik, me bij haar neerknielend.
“Ruth”, antwoordde ze met een brede lach.
“I love you, Ruth”, zei ik, met een hart dat wijdopen stond, en keek haar recht in de ogen. “We need more people like you!”
Ik begreep haar en zij begreep mij. Ik had haar nodig in mij. Ik gaf haar nog een dikke zoen op haar bolle wang en liep weer door.
Zo vaak moest ik aan haar denken, deze week. ‘Come to life’, gaf mijn eigen kaart me nog indringend mee en ik wist meteen waar de kaart op sloeg. En toen ik afgelopen weekend mijn vriendinnen weer aan het station afzette, dacht ik: als we haar energie weer een beetje hebben mogen bevrijden, deze week met ons groepje, dan hebben wij mooi werk gedaan.
Cheers dus. Op het echte leven. Op Ruth. En op the sacred fool in ons allen.
ZIN OM OOK EEN VROUWENWEEK TE BELEVEN IN TOMAR (SEPTEMBER 2024)? CHECK HIER :-)